.svg.webp)
ENG
Research the Sędyty archaeological site in the Municipal Forest of Olsztyn is one of actions by the Pruthenia Scientific Society within the Baltic Odyssey project. Most likely, Sędyty (German: Sundythen) was an Old Prussian settlement situated near the estuary of the Wadąg River to the Łyna River. In the middle of the 14th century, it was absorbed by the Christian civilization, as it became a municipal village and was included into the organization of the city of Olsztyn that was newly created at that time.
The excavation works, initiated by the Pruthenia Scientific Society, were launched in 2006 and then continued in 2013 and 2018 within the Crossroads project as well as in 2019-2021 within the Baltic Odyssey project.
Field works in the site has already been completed. They were divided into two expeditions. The first one continued from the 13th of September to the 5th of October and the second one from the 22nd of June to the 3rd of July 2020. An area of 5,5 ares was examined in total.
Various geophysical and hydrological examinations ad well as surface examination with the use of metal detectors were commissioned during the works. On finishing the field works, numerous specialistic analyses were carried out that formed a basis for the final archaeological report. The analyses included: examination of animal remains found in the excavation (archaeozoology), radiocarbon dating of C14 samples with AMS and LSC, conservation of archaeological findings – metal and ceramic objects, working out graphic documentation for the object found in the excavations.
The site in the Municipal Forest of Olsztyn bridges cultural groupings of antiquity with the medieval world. Chronologically, the identified archaeologic material belongs to the s0-called post-Olsztyn horizon (about the 7th - 9th century). It has been confirmed that settlement processes here were intensified at the times of development in the southern lands by the Baltic Sea (about the 9th - 11th century) and including them into a network of some far-reaching transport roads. The site has revealed objects that prove launching contacts with the Slavonic and Viking worlds. The earliest findings dated back to the 13th /14th century signalize the acculturation process in Old Prussian indigenous people as the State of the Teutonic Order was formed in Prussia.
Photograph: 
Photo 1: Excavations in Sędyty; The Municipal Fores of Olsztyn; archives of the Pruthenia Scientific Society
Photo 2: Pieces of early-medieval ceramics; Sędyty; archives of the Pruthenia Scientific Society 
Photo 3: Reconstruction of of early-medieval ceramics; Sędyty; photo by A. Drozdek
Photo 4: An early-medieval whetstone; archives of the Pruthenia Scientific Society
The archaeological expedition of Sędyty runs a blog where history of the research, its methodology and atmosphere are presented to the public.
The blog link: https://sundythen.wordpress.com
The excavations included also two Open Days aimed at the inhabitants of Olsztyn, school children, and tourist in the region. They turned out to be very interesting for them.
Photo 5: The invitation to the Open Days; archives of the Pruthenia Scientific Society
Photo 6: The site map with a charted route; archives of the Pruthenia Scientific Society
Photo 7: A visit to the excavation site by some school children during the Open Days; archives of the Pruthenia Scientific Society
Presently, there are some works in progress to prepare a final research report that is to be available as an open access.
.svg.png)
PL
Jednym z działań Towarzystwa Naukowego „Pruthenia” w ramach projektu Baltic Odyssey są badania stanowiska archeologicznego „Sędyty” w Olsztyńskim Lesie Miejskim.
Sędyty (Sundythen) była prawdopodobnie pruską osadą położoną niedaleko ujścia rzeki Wadąg do Łyny, którą w połowie XIV wieku wchłonęła cywilizacja chrześcijańska, włączając ją w świat średniowiecznej organizacji – jako wieś miejską – powoływanego właśnie do istnienia nowego miasta – Olsztyna.
Prace wykopaliskowe z inicjatywy TN Pruthenia rozpoczęto w 2006 r. i kontynuowano w ramach projektu Crossroads w 2013, 2018 a w latach 2019-2021 w ramach projektu Baltic Odyssey.
Prace terenowe na stanowisku zostały już zakończone. Podzielono je na dwie ekspedycje. Pierwsza odbyła się w terminie od 13 września do 5 października, a druga odbyła się w dniach 22 czerwca do 3 lipca 2020 r. Łącznie przebadano obszar o powierzchni wynoszącej 5,5 ara.
W trakcie prac zlecono badania geofizyczne i hydrologiczne terenu oraz badania powierzchniowe z wykorzystaniem wykrywaczy metali. Po zakończeniu prac terenowych przeprowadzono specjalistyczne analizy stanowiące bazę do sporządzenia końcowego raportu archeologicznego, w tym: badania szczątków zwierząt pozyskanych podczas wykopalisk (archeozoologia), datowania radiowęglowe prób C14 wykonane technikami AMS i LSC, konserwacja zabytków archeologicznych - metali i ceramiki, opracowanie graficzne dokumentacji oraz zabytków pozyskanych w trakcie wykopalisk.
Stanowisko w olsztyńskim lesie jest pomostem łączącym ugrupowania kulturowe schyłkowej starożytności ze światem średniowiecza. Rozpoznano materiał zabytkowy przynależny chronologicznie do tzw. horyzontu postolsztyńskiego (około VII-IX w.). Potwierdzono, że intensyfikacja osadnictwa w tym miejscu nastąpiła w czasach rozwoju południowego obszaru Bałtyku ok IX-XI w., i włączenia go w sieć dalekosiężnych szlaków komunikacyjnych. Na stanowisku obecne są przedmioty będące świadectwem uruchomienia kontaktów ze Słowiańszczyzną i Światem Wikingów. Najmłodsze znaleziska z XIII/XIV w. sygnalizują proces akulturacji pruskich autochtonów w czasie budowy Państwa Zakonu Krzyżackiego w Prusach.
Zdjęcia:
Zd.1. Wykopaliska we wsi Sędyty, Las Miejski w Olsztynie, fot. archiwum TN Pruthenia
Zd.2. Kawałki ceramiki z wczesnego średniowiecza, wieś Sedyty, fot. archiwum TN Pruthenia
Zd. 3 Ceramika po rekonstrukcji, wieś Sędyty, fot. A Drozdek
Zd.4 Osełka z wioski Sędyty, wczesne średniowiecze, fot. archiwum TN Pruthenia
Prowadzony jest blog ekspedycji archeologicznej w Sędytach , w którym możemy zaznajomić się zarówno z historią badań, i ich metodologią, jak i z atmosferą panującą na wykopaliskach. Link do blogu:
https://sundythen.wordpress.com/
Podczas wykopalisk odbyły się również dwa dni otwarte, skierowane zarówno do mieszkańców, młodzieży szkolnej , jak i turystów z naszego regionu. Spotkały się one z bardzo dużym zainteresowaniem.
Zdjęcia:
Zd.5 Zaproszenie na Dni Otwarte, fot. archiwum TN Pruthenia
Zd. 6 Mapa stanowiska z wyznaczoną trasą, fot. archiwum TN Pruthenia
Zd. 7. Wizyty młodzieży szkolnej w trakcie Dni Otwartych na wykopaliskach, Sędyty, fot. archiwum TN Pruthenia.
Aktualnie trwają prace nad przygotowaniem raportu końcowego z badań, który będzie dostępny w open access.
